غار یخگان در سازندهای آهكی بر اثر انحلال و تشکیل اشکال فرسایشی آون و تخریب دیواره آونها تشكیل گردیده است. غار یخگان به دلیل ویژگی های منحصر به فرد در سطح جهانی نیز دارای شهرت میباشد.

هوای داخل غار در زمستان گرم و در تابستان سرد بوده و با تشکیل بلورهای یخ به صورت قندیل و ورقه های نازك در سطح دیوارها و سقف غار، خاصیت متمایزی به غار یخگان می بخشد. فضای داخل غار در زمستان نیز گرم است که برای استراحت موقت چوپانان مورد استفاده قرار می گیرد.

به دلیل وجود دریچه های سنگی و صخره ای غار و طی مسیر هوا از داخل آن دریچه ها که نزدیک به هشت متر داخل زمین است هوای جریان یافته بر روی صخره های موجود رطوبت تولید کرده و روی سنگها شروع به یخ زدن  می کند.ویژگی منحصر به فرد غار یخگان موجب شده است اهالی ساکن در محدوده آن از این غار به عنوان یخچالی در فصول گرم سال استفاده کنند. قندیلهای یخ تشکیل شده غار در تابستان مورد استفاده اهالی است.

هوای غار به وسيله دودکشی که به بيرون از غار راه دارد تامين می‌شود و در داخل آن هيچگونه کمبود اکسيژن مشاهده نمی‌شود.

این منطقه طی آگهی رسمی شماره 19496-12 مورخه 15/05/1381 از تاریخ 15/05/1381 بعنوان اثر طبيعي ملي يخگان به تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور رسیده است.

خفاش كه پستاندار معمول غارها مي باشد به علت هواي سرد و مرطوب در اين غار مشاهده نمي شود. از سایر جانوران غارزی نیز هنوز نمونه ای مشاهده نگردیده است.

اردبیل٬ خلخال٬ منتهي اليه جنوب شرقي خلخال٬ ضلع غربي اشتر ماسوله داغ (تالش)